INTERNET ONGI ERABILTZEKO: BURUZ NABIGATU |
|
|

Eta zer esan nahi du "buruarekin nabigatzea"? Jardun aurretik pentsatzea esan nahi du, beste pertsona batzuek egiten dutena egiten ez uztea esan nahi du, eta norberak zer egin behar duen oso argi izatea, ezagutzea eta erabakitzea ahalbidetuko duena.
Bizitzaren zati bat Internetetik pasatzen da eta interneten jasotzen da: irudiak, pentsamenduak, iritziak, desioak. Informazio-iturri bihurtu da, eta, batzuetan, eta modu desegokian, zalantzan jartzen ez den informazio bat, informazioaren egiazkotasuna argi ez izanda ere. Zaila da ulertzea sareko pribatutasuna babestea zaila dela. Igotzen den edozein irudik informazioa ematen du, egiten den edozein likek informazioa ematen du, ikusten ari den edozein orrialdek informazioa ematen du, grabatzen den eta sarera igotzen den edozein bideok informazioa ematen du, beste pertsona batzuek bati buruzko informazioa eman dezakete.
Eta kontua ez da ez egitea, baizik eta egin aurretik pentsatzea, oso argi izatea zer nahi den besteek ezagutzea, zer irudi nahi den gainerakoek norberari buruz izan dezaten, zer erakuts daitekeen eta zer utzi behar den pertsona bakoitzaren pribatutasunean.
Garrantzitsua eta beharrezkoa da sarean nabigatuz eman daitezkeen arriskuak ezagutzea, haiei aurre egiteko baliabideak eduki ahal izateko. Sextinga, groominga eta nortasunaren ordezkapena dira arrisku horietako batzuk. Eta haiek ezagutzeak eragingo du, halaber, uneren batean pertsona bat, edo haren gertuko norbait, egoera zail bat bizitzen ari bada, ezagutzea, jardutea, hitz egitea, laguntza bilatzea.
Errehabilitazioan diren Arabako Jokalarien Elkarteak (ASAJER), kanpaina honen bidez, PRIBATUTASUN DIGITALARI, SAREAREN BIDEZKO INFORMAZIOARI, ERRESPETUARI eta SAREKO ARRISKUEI buruzko informazio argia helarazi nahi die neska-mutilei. Horretarako, lau fitxa egin dira, bat adierazitako gai bakoitzeko. Fitxa horietan, horiei buruzko informazioa dago, eta jarraibide eta gomendio batzuk ematen dira.

|
Apustu bat, bizitza bat. Apustuek… zure bizitza alda dezaketenean |
|
|
Eta horixe gertatzen ari da gazte batzuen bizitzan. Ausazko jokoak, apustuak beren bizitzan sartu dira eta… “Ondo sentitzen nintzen. Nire koadrila baino gehiago kontrolatzen nuen. Dirua lortzen nuen. Hain zen erraza!”. Horixe kontatzen digu bideo honetako protagonistak. Apustu-jokotik “ibili” zela kontatu digu, eta nola iritsi zen une bat… “Nire bizitza garrantzia galtzen hasi zen”.
Bere esperientziatik abiatuta, “Zergatik kontatuko dizuet hau guztia?”, errealitate hori ezagutzearen garrantzia planteatzen du, eta balioa ematen dio “JAKITEAK bizitza aldatzen lagun dezakeela” esateari.
Gasteizko Udalak “Apustuak, dena desagertzen da” kanpaina jarri du abian nerabeentzat eta gazteentzat. Kanpaina horren helburua da dirua jokatzearen ondorioei buruz hausnartzea, mota horretako jokoen inguruan duten egoerari buruz hausnartzea eta, azken batean, portaera arazotsuei aurrea hartzea.
Errehabilitazioan diren Arabako Jokalarien Elkartea (ASAJER) “Apustu bat, bizitza bat. Apustuek... zure bizitza alda dezaketenean”, pertsona gazte baten bizipena ekarri behar dute. Pertsona horrek, apustu-jokoarekin duen erlazioari eta bere bizitzari eragiten dion moduari buruzko ibilbide baten bidez, jokoaren portaera arazotsu batek izan ditzakeen ondorioei buruz gogoeta eginarazi nahi die gazteei, eta lagundu ahal izateko ezagutu beharrari buruzko mezua zabaldu.
|

Errehabilitatzen ari diren Jokalarien Arabako Elkarteak (ASAJER) pertsona gazteengan eta kolektibo horrentzat erakargarrientzat jotako jokoengan ipintzen du arreta JOKO ARDURATSUAREN NAZIOARTEKO EGUNEAN: erruleta, kirol-apustuak, pokerra, online jokoa.
2018. urteko datuen arabera, noizbait apustua egin duten18-25 urte bitarteko gazteen kopurua % 12,57 areagotu da aurreko urtearekin alderatuz. 25 urte azpiko pertsonek 333.251 euro xahutu zituzten kirol-apustuetan, 179.877 euro kasinoan, 78.286 euro pokerrean eta 17.759 bingoan.
Online jokoa modu adierazgarrian areagotu da. 2019ko irailean joko-modalitate horrek 68,88 milioi euro mugitu zituen Espainian. Sarean jokatzea erakargarriagoa da zenbait pertsonentzat: etxean jokatzeko aukera ematen du, bakardadean eta inork zu ikusi gabe. Gaur egun telefono mugikorra online jokoan sartzeko ohiko bitarteko bilakatu da. Joko mota horren ezaugarri bat berehalakotasuna da eta eguneko 24 ordutan jokatzeko aukera ematen du urteko 365 egunetan. Online jokoak jokoarekiko portaera gehiago ezkutatzeko aukera ematen du. Horrek arazoa hautematea zaildu egiten du, kontrolerako zailtasunak dituzten pertsonen kasuan.
Pertsona gazteak multzo ahula dira Ludopatia garatzeari dagokionez. Gaur egungo kezketako bat gazteen aisialdian jokoa eta apustuak normalizatu egiten direla da, eta baita horietara erraz irits daitekeela ere.
Jokabide arriskutsuak dituzten gazteengan, ausazko jokoei dagokienez, hainbat ezaugarri ikusten dira, esate baterako, asperdurarako tolerantzia baxua, etsipenarekiko tolerantzia baxua, bulkadarako joera handia, motibaziorik eza nabaria, zor garrantzitsuak, etab.
Ausazko jokoa erakusten denean arrakastari, irabaziari, milioidun izateko ilusioari edota amets liluragarriak lortzeko aukerari (bidaiak, etxeak, autoak, luxuak, etab.) begiratzen dion irudia berresten da. Galerak ez dira aipatzen.
“APUSTUA EGIN AURRETIK… GALDU DEZAKEZUN GUZTIA PENTSATU: DIRUA, DENBORA, AUTOESTIMUA, LAGUNAK, FAMILIA”, hori da Joko Arduratsuari buruzko Nazioarteko Eguna dela eta Errehabilitatzen ari diren Jokalarien Arabako Elkarteak (ASAJER) luzatzen duen kanpainako leloa.
Mezu horren xedea da pertsona gazteek jokoaren portaera bulkadatsu eta konpultsibo batek izan ditzakeen ondorioen gainean gogoeta egin dezatela da, gal dezaketen hartan gehiago pentsa dezaten eta ez horrenbeste “irabaz dezaketen” hartan, mezu hori ilusiozkoa izaten baita, eta errealitatetik urrun dagoena.
|
ZK.39 JOKUZ KANPO ALDIZKARIA (Ausazko jokoen legeria Debekatu? Arautu?) |
|
|

ZK.39 JOKUZ KANPO ALDIZKARIA. Azaroa 2019.
Ausazko jokoen legeria Debekatu? Arautu?
AURKIBIDEA
Aurkezpena: “Ausazko jokoen legeria. Debekatu? Arautu?”. Ana Herrezuelo (ASAJEReko Psikologa).
Ipuina: Utziozu. (Irati Cledú Axpe)
Iritziak:
Herritarra erantzuten:
ZK.39 ALDIZKARIA DESKARGA
|
|
|